Het meest belangrijke van onze houding tijdens aanbidding is de conditie van ons hart. Ik weet het, ik heb het ook in andere studies vermeld, maar ik kan dit niet genoeg benadrukken. Als ons hart niet in de juist conditie is, dan is onze aanbidding waardeloos voor God.

Dit volk eert Mij met de lippen, maar hun hart is verre van Mij. Tevergeefs eren zij Mij, omdat zij leringen leren, die geboden van mensen zijn.

Matteüs 15:8-9

Ik ben het, die nieren en harten doorzoekt

Openbaring 2:23

Het enige wat God niet zal accepteren wanneer we Hem aanbidden, is een hart dat ver van Hem is. Ons hart is ver van Hem wanneer onze woorden niet overeenkomen met onze daden en wanneer onze focus niet op Hem gericht is. In dat geval aanbidden wij hem tevergeefs. Hij wil geen leerstellingen of wetten van kerken. Alle mensen die deze dingen volgen, die aanbidden Hem tevergeefs. In dat geval kunt u beter direct overschakelen naar de preek, zodat u zich weer op de leerstellingen en wetten van de “kerk” kunt richten. Maar zij die echt voor Jezus willen leven zullen nooit tevergeefs aanbidden. Ze kunnen komen met pijn, teleurstellingen, tegenslagen of met wat het ook is wat ze terneerdrukt. God zal nooit iemand afwijzen die Zijn hulp nodig heeft. Maar Hij vraagt wel een hart dat naar Hem uitgaat, een hart dat echt dichtbij Hem wil zijn en een relatie met Hem wil hebben. Hij verwacht niet dat we Hem foutloos zullen benaderen, zolang onze harten maar de bereidheid hebben om te veranderen. Hij heeft nog nooit iemand afgewezen die Zijn hulp nodig had en een relatie met Hem wilde. Zelfs niet wanneer we nog niet altijd aan Zijn standaarden kunnen voldoen. Wanneer onze focus op Jezus gericht is, dan zal die verandering komen en zal Hij ons helpen om die standaarden te kunnen bereiken. Niemand kan in Zijn aanwezigheid komen en onveranderd blijven. Dit gezegd hebbende, laten we eens verdergaan met de houdingen tijdens aanbidding.

Wanneer we in de Bijbel kijken, op alle plaatsen waar mensen God aanbaden, dan gaat dat altijd samen met een houding van het lichaam. Met andere woorden, door de hele Bijbel is het lichaam altijd op een of andere manier betrokken in aanbidding. Ons lichaam is gemaakt om God te aanbidden. We kunnen ons lichaam gebruiken als een instrument om God te aanbidden. De Bijbel spreekt over verschillende profetische houdingen van het lichaam, welke ik hier met u wil delen. 

Het vouwen van handen

Tijdens het bestuderen van de houdingen van het lichaam had ik een bepaald beeld in gedachten. Dat was het beeld van iemand die neerknielt, met gebogen hoofd en gevouwen handen. Het is een beeld waar de meeste mensen aan denken wanneer ze aan de houding van het lichaam denken tijdens aanbidding en gebed. Ook ik ben zo opgevoed, zowel thuis als in de kerken die ik bezocht heb. Dus besloot ik hiernaar op zoek te gaan. Maar wat ik vond was iets wat ik niet had verwacht en waar ik toch wel van schrok.

Terwijl ik alle plaatsen in de Bijbel doorzocht waar mensen baden, dankten, prezen en aanbaden, vond ik geen enkel vers dat sprak over het vouwen van handen als een daad van gebed, dankzegging, lofprijs of aanbidding. Dat was wat verwarrend. Toch wilde ik weten wat betekend en wilde ik weten of het vouwen van handen überhaupt wel ergens vermeld staat in de Bijbel. Het bleek dat het een paar keer vermeld staat. De (profetische) betekenis blijkt echter compleet anders te zijn dan wat ik had verwacht. 

Ook zag ik, dat al het zwoegen, alsook alle bekwaamheid in het werk, louter naijver is van de een op de ander; ook dit is ijdelheid en najagen van wind. De dwaas slaat zijn armen over elkander en verteert zichzelf. Beter is een handvol rust dan beide vuisten vol zwoegen en najagen van wind.

Prediker 4:4-6

Helaas is dit weer zo’n foute Nederlandse vertaling, want de brontekst spreekt namelijk helemaal niet over het over elkaar slaan van de armen, maar over het vouwen van handen. Zoek het zelf maar eens na. De Engelse vertaling geeft het overigens wel goed weer en spreekt nergens over het over elkaar slaan van armen, maar ook over het vouwen van handen. Geen idee waar de Nederlandse vertalers dit vandaan gehaald hebben. Wat er dus werkelijk staat is dit: “De dwaas vouwt zijn handen en verteert zichzelf.”

Hoelang, luiaard, zult gij neerliggen, wanneer zult gij opstaan uit uw slaap? Nog even slapen, nog even sluimeren, nog even liggen met gevouwen handen –daar komt uw armoede over u als een snelle loper en uw gebrek als een gewapend man.

Spreuken 6:9-11

In Spreuken wordt het dan wel weer goed vertaald met ‘gevouwen handen’. In Spreuken 24:33 wordt het nogmaals vermeld. Afgezien van deze verzen wordt het vouwen van handen nergens anders in de Bijbel vermeld. Dat doet ons toch wat afvragen. Het vouwen van handen (tijdens gebed of aanbidding) is een profetische daad van luiheid, slaperigheid, sluimeren en armoede. 

Want gij waart vroeger duisternis, maar thans zijt gij licht in de Here; wandelt als kinderen des lichts, – want de vrucht des lichts bestaat in louter goedheid en gerechtigheid en waarheid –, en toetst wat de Here welbehagelijk is. En neemt geen deel aan de onvruchtbare werken der duisternis, maar ontmaskert ze veeleer, want het is zelfs schandelijk om te noemen, wat heimelijk door hen wordt verricht; maar als dat alles door het licht ontmaskerd wordt, komt het aan de dag; want al wat aan de dag komt is licht. Daarom heet het: Ontwaak, gij die slaapt, en sta op uit de doden, en Christus zal over u lichten.

Efeziërs 5:8-14

Het buigen van ons hoofd

Eén van de dingen die de meeste mensen doen tijdens het bidden, is het buigen van het hoofd. Niet veel mensen beseffen dat dit eigenlijk een daad van aanbidding is. Voorbeelden daarvan kunnen gevonden worden in Genesis en Exodus. 

Toen boog de man zijn knieën en wierp zich neder voor de Here

Genesis 24:26

Hoewel ook deze omschrijving een houding van aanbidding is is deze vertaling helaas weer verdraaid. In de brontekst staat namelijk: “Toen boog de man zijn hoofd een aanbad de Heer”. Ook hier geeft de Engelse NKJV vertaling het wel goed weer. 

Het volk nu geloofde, en toen zij hoorden, dat de Here op de Israëlieten acht geslagen en hun ellende gezien had, knielden zij en bogen zich neder.

Exodus 4:31

U raad het al, ook hier is het niet helemaal goed vertaald. De brontekst zegt hier: “En de zonen van Israël geloofden, en toen zij hoorden, dat de Here acht op hen geslagen had en hun vernedering gezien had, bogen zij het hoofd en bogen zich neer.” Het buigen van het hoofd is een daad van eerbied. Het is een uitdrukking van het lichaam van ontzag voor God. 

Knielen

Een heel bekende houding tijdens aanbidding is knielen. Dit wordt op vele plaatsen in de Bijbel vermeld. Dit is één van die plaatsen:

Toen ging hij vóór het altaar des Heren staan, ten aanschouwen van de gehele gemeente van Israël, en breidde zijn handen uit. Want Salomo had een koperen gestoelte gemaakt en dat midden in de voorhof gezet, vijf el lang, vijf el breed, drie el hoog, en hij ging daarop staan, knielde ten aanschouwen van de gehele gemeente van Israël, breidde zijn handen uit naar de hemel.

2 Kronieken 6:12-13

Knielen is een daad van onderwerping aan God. 

Op het aangezicht vallen

De volgende fase van knielen is helemaal neerliggen op de grond, op het aangezicht. 

Toen wierp Abram zich op zijn aangezicht en God sprak tot hem

Genesis 17:3

Niet alleen is dit een daad van totale onderwerping, maar het is ook een daad van uzelf vernederen voor God. Lager dan dat kunt u niet gaan. 

Opheffen van handen

Het opheffen van handen kan ook op verschillende plaatsen in de Bijbel gevonden worden. David beschrijft dat hij zijn handen ophief als een avondoffer. 

Want uw goedertierenheid is beter dan het leven; mijn lippen zullen U roemen. Zo wil ik U prijzen mijn leven lang, in uw naam mijn handen opheffen.

Psalm 63:4-5

Laat mijn gebed als reukoffer voor uw aangezicht staan, het opheffen van mijn handen als avondoffer.

Psalm 141:2

Dit is een daad van erkenning van Gods majesteit. 

Uitspreiden van handen

Het uitspreiden van handen is een uitdrukking van de behoeften van onze ziel en onze behoeften om van God te ontvangen. Door dit te doen laten we ons verlangen zien om van God te ontvangen. Ik geloof dat dit een wijze is waarop wij onze afhankelijkheid van Hem laten zien. 

Ik strek mijn handen tot U uit, mijn ziel smacht naar U als een dorstig land.

Psalm 143:6

Hoewel ik wel begrijp waarom dit zo vertaald is, laat deze vertaling toch niet helemaal zien wat er werkelijk staat. De brontekst spreekt duidelijk over het uitspreiden van handen naar God toe. Daarbij kunt u denken aan het opheffen van onze handen, met onze handpalmen naar boven, in een ontvangende houding.

In de handen klappen

Deze uitdrukking zien we met name veel terugkomen in de meer charismatische bewegingen en soms zelfs in de wat minder traditionele bewegingen. Maar wist u dat het klappen van handen ook werkelijke vermeld staat in de Bijbel?

Alle gij volken, klapt in de handen, juicht Gode toe met jubelgeroep. Want de Here, de Allerhoogste, is geducht, een groot Koning over de ganse aarde.

Psalm 47:2-3

Dit is een daad van het overgeven van onze strijd, onze gevechten, aan de Heer. Door de klappen vieren wij Zijn overwinning over elke strijd waar wij mee te maken hebben en geven wij Hem eer als onze Overwinnende Strijder. 

Juichen

We kunnen onze mond gebruiken om te spreken, maar zoals we in Psalm 47 kunnen zien zijn woorden niet altijd toereikend. Soms moeten we juichen. We juichen voor de overwinning, maar er is meer dan dat! 

De Here, zijn God, is met hem, en gejubel over de Koning is bij hem.

Numeri 23:21

Wat hier vertaald is als “gejubel”, staat in de brontekst vermeld als “het gejuich” of “de schreeuw”. Dit is een daad van herkenning en erkenning dat de Heer onze God onder ons is. Maar het is ook om de vijand te laten weten dat God met ons is: Emanuel! 

Uittrekken van schoenen

Jaren geleden was ik in Turkije, met een Christelijk reisgezelschap. Mijn vrouw en ik zijn daar vele keren geweest, inclusief op sommige plaatsen waar Christenen hebben moeten leven in ondergrondse steden. Tijdens één van deze rondreizen stopten we wij een moskee en werden we uitgenodigd om naar binnen te gaan. Maar daar werd wel aan toegevoegd dat we onze schoenen uit moesten trekken. Onmiddellijk voelde ik de Heilige Geest “Nee!” zeggen. Ik realiseerde me toen nog niet waarom dat was, maar we hebben wel geluisterd. En terwijl de hele groep Christenen naar binnen ging, waren wij de enigen die buiten stonden te wachten. Jaren later begreep ik pas waarom. 

Toen wierp Jozua zich op zijn aangezicht ter aarde, boog zich neer en zeide tot hem: Wat heeft mijn heer tot zijn knecht te zeggen? En de vorst van het heer des Heren zeide tot Jozua: Doe uw schoenen van uw voeten, want de plaats waarop gij staat, is heilig. En Jozua deed dit.

Jozua 5:14-15

Het uittrekken van schoenen is een daad van erkenning van heiligheid. Het is een daad van aanbidding en dat wat u aanbid is uw God. Het is totale onderwerping en erkenning van heiligheid. 

Er is niemand heilig gelijk de Here, want niemand is er buiten U, en er is geen rots gelijk onze God.

1 Samuel 2:2

Dansen

In de laatste decennia hebben we kunnen zien hoe dansen langzaam terug begon te komen in de kerken. Lange tijd werd dit beschouwd als iets dat niet netjes of gewenst was in de Kerk. Toch komt het voor in de Bijbel. 

Aan koning David werd meegedeeld: De Here heeft het huis van Obed-Edom en al wat hij bezit, gezegend, ter wille van de ark Gods. Toen ging David heen en haalde de ark Gods onder gejuich uit het huis van Obed-Edom naar de stad Davids. Nadat de dragers van de ark des Heren zes schreden voortgegaan waren, offerde hij een rund en een gemest kalf. En David danste uit alle macht voor het aangezicht des Heren; David nu was omgord met een linnen lijfrok.

2 Samuel 6:12-14

Dit is een daad van vreugde en dankbaarheid en het heeft alle recht om plaats te vinden in de Kerk. Meer nog, er is geen betere plaats om te dansen dan in de Kerk, voor het aangezicht van onze God.